servet34
  Yunan Mimarisi
 
Yunan mimarî sanatında tapmaklar ön sırayı alır Diğer yapı türleri ise, şehrin dokusunu meydana getiren tiyatro, ev, sa­ray ve agoralardır.

Tapınaklar: İlk tapınaklar, büyük megaronlardan ibarettir. Megaronlar zamanla tapınak örtüsünün ana boşluğunu teşkil etmiş, çevresi sütun ve merdivenlerle çevrilmiştir.Yunan tapmakları, tanrıların evi sayılmış, içlerine insan biçimli tanrı heykelleri ve kutsal hediyeler konulmuştur. Halk tapmağın içine girmez, tapınma işlemlerini avluda ve onun solundaki sunak önünde yapardı.Sella; her tarafı sütunlarla çevrili, tanrı heykelinin konduğu dik dörtgen şeklindeki odadır. Bu odanın önünde veya arkasında odalar olabilirdi .Sellaların penceresi olmadığı için, ancak kapısı açıldığında ışık alabil­mektedir M.Ö. VII. yy.'dan itibaren tapınaklar tamamen taştan yapılmışlardır. Bu arada yeni ve kalıcı formlar (biçimler), kurallar ve oranlar ortaya çıkmıştır.Bir toplumun sanatında ortaya çıkan biçim, kural, oran ve anlayışlara ge­nel olarak nizam (=üslûp, düzen) denir. Yunan sanatında esas olarak iki ni­zam vardır: Dor ve İyon. Daha sonra İyon nizamından geliştirilen Korint nizamı ortaya çıkmıştır. 

Şehirler: Yunan şehirleri surla çevriliydi. M.Ö. V. yy.Man itibaren şehir plânlamasında önemli gelişmeler olmuştur. Bazı kentlerin yol ve ko­nutları belirli geometrik tasarılara uyarlanarak yapılmışlardır. Bunun sonu­cunda birbirine paralel ya da birbirini dik kesen ana caddeler yapılmış; yollar arasında bu düzene uyan binalar inşa edilmiştir. Izgara plânı denilen bu tarzın AnadoluMa uygulandığı kent Milet'tir. 

Evler; Avlulu ev gru­buna girmektedir. Odalar ve koridorlar bir iç avlu­ya açılır; buradan ışık ve hava alması sağlanır. Bazı evlerde avluların etrafı direkli portiklerle çevri­lidir.

Saraylar; genellikle birçok avlu ve bu av­luların etrafım saran çe­şitli dairelerden meydana gelmektedir. Daireler ba­zen çok katlı olarak da inşa edilmiştir

.Akropol: Şehrin geri plânında, yüksek bir tepe üzerine yapılan ve içinde tapınak ile sarayın bulunduğu yerdir. Örneğin, Partenon Tapınağı, Atina'da böyle bir yerde durmakta, bu nedenle de, olduğundan daha gösterişli görünmektedir.

Tiyatrolar: Gerek Anadolu ve gerekse Yunanistan'da, halkın hayatında önemli etkinliği olan yerlerdi. Yunan mimarîsinde tapınaklardan sonra, ikinci önemli yapı tiyatrodur. Yunan trajedi ve komedilerinin halka sunulması içinuygun bir yer gerekmiş ve IV. yy.'dan başlayarak taş tiyatrolar yapılmıştır. Önceleri halk yuvarlak ve düz bir meydanın çevresinde toplanır, burada çe­şitli ilâhiler okuyan koroyu veya herhangi bir piyesi seyrederlerdi. Sonradan bu meydanın bir tarafına sahne; onun karşısına da yamaç yüzeyler üzerinde yarım daire biçiminde, basamaklı olarak yükselen oturma yerleri yapılmıştır. Romalılar bu plânı geliştirip, tiyatro alanını en az iki kat daha büyütmüşlerdir. Ayrıca oturma sıralarını yapmak için, yamaç yerler aramak zorunda kalmayıp, istenilen yerde inşa edilebilmişlerdir

Pazar meydanları (Agora): Şehir meclisinin toplandığı kapalı salonlar (bulevterion), konser binaları (odeon), liman tesisleri, fener kuleleri, spor sahaları (gimnasyon) ve yarışmaların düzenlendiği stadyumlar, şehrin diğer önemli unsurlarındandı.Anadolu'da bu dönemlerin ait mimarî dokusunu yansıtan birçok şehir vardı.Konunun başında yer alan "Batı Anadolu'da İon, Aiol ve Dor Yerleşmeleri"). Bunlardan Milet, Efes, Priene ve Bergama özellikle kayda değer

Resim: Partenon Tapınağı-Atina

 
   
 
made by SERVET Bu web sitesi ücretsiz olarak Bedava-Sitem.com ile oluşturulmuştur. Siz de kendi web sitenizi kurmak ister misiniz?
Ücretsiz kaydol